سفته و کاربرد آن در اسناد مالی

سفته هم مثل چک و برات یکی از انواع اسناد تجاری است و در معاملات تجاری و بازرگانی کاربرد بسیار زیادی دارد .در واقع ریشه به وجود آمدن بیشتر اسناد تجاری به این علت است که جا به جا کردن پول برای انجام معاملات کاری سخت و پرخطر بوده و هنوز هم کاری پرخطر است. سفته سندی است که تعهد می آفریند و صادر کننده آن باید وجه نوشته شده در این سند تجاری را پرداخت کند.


البته این روزها سفته در بیشتر موارد حکم ضمانت را دارد و در بیشتر موارد برای انجام معاملات از چک استفاده می شود و نکته مهم این است که این سند تجاری هنوز هم بعد از مدت زمان زیادی که از وجود آن می گذرد جایگاهی شبیه به چک پیدا نکرده و حتی قوانین مربوط به سفته نسبت به چک برای بسیاری از مردم ناشناخته است.


اما در مورد تلفظ این سند که اغلب به صورت، سَفته یا سُفته است، با وجود شناخت از این سند تجاری، با نام سَفته یاد می‌شود اما سُفته عبارت صحیح است و مهم‌ترین نکته در قوانین سفته این است که مبلغ تعهد داده شده در سفته باید در تاریخ مشخص و یا حتی عندالمطالبه پرداخت شود و مبلغ ذکر شده در سفته تنها به کسی پرداخت می شود که سفته در وجه او صادر شده و اگر بخش نام سفته خالی یا در وجه حامل ذکر شده باشد مبلغ سفته به کسی تعلق می گیرد که سفته در دست او باشد.


سفته دارای سقف مبلغ است و به این صورت است که باید سفته را خرید و در نحوه صدور سفته نیز باید الزاماتی رعایت شود تا سفته در مقام سند تجاری باقی بماند.


در توضیحات حقوقی در مورد قوانین سفته معمولا عنوان می شود که اگر نکات صحیح در صدور سفته رعایت نشود سفته دیگر حکم یک سند تجاری را ندارد و تنها یک سند عادی در نظر گرفته می شود و در این صورت دیگر مزایای اسناد تجاری شامل آن سفته نخواهد بود و علاوه بر محدودیتی که در مورد مبلغ سفته وجود دارد باید مبلغ مورد نظر که قطعا کمتر یا برابر با سقف سفته است در سفته درج شود و مبلغ سفته باید به حروف نوشته شود تا از سو استفاده از سفته جلوگیری شود.


 طبق قانون اسناد تجاری تاریخ صدور سفته نیز باید در آن ذکر شود و در غیر این صورت سند ارزش تجاری نخواهد داشت و در تاریخ مورد نظر باید روز و ماه و سال را بر داشته و به حروف نوشته شود.


 یکی دیگر از شرایط سفته، نوشتن نام گیرنده در سند است و به عبارتی نام گیرنده که به عنوان طلبکار تعهد مورد نظر شناخته می شود که در سفته نوشته می شود و اگر نامی در سفته ذکر نشود، هویت سفته در وجه حامل خواهد بود و برای امنیت بیشتر بهتر است حتما نامی در سفته نوشته شود.

تاریخ پرداخت


 تاریخ پرداخت سفته را می توان مهمترین بخش از آن دانست که در صورتی تاریخ پرداخت در سفته نوشته نشود، سفته در زمان حال قابل وصول و ادعا خواهد بود و شخص دارنده هر زمان می تواند برای دریافت مبلغ آن اقدام کند که بهتر است تاریخ پرداخت نیز شامل اعداد روز و ماه و سال (به عدد و حروف) باشد تا سوء استفاده از فرد نشود و با درج مهر یا امضای صادر کننده سفته، تعهد او در قبال این سند تجاری آغاز شود.


یک نکته مهم در مورد امضا یا مهر سفته این است که این مورد و همه مواردی که پیشتر گفته شد باید توسط صادر کننده در سفته ذکر شود.


سفته دارای انواع مختلفی است که برای کاربردهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرد و البته که در حال حاضر سفته، بیش از هر چیز برای ضمانت مورد استفاده قرار می گیرد اما سفته در بسیاری از موارد برای پرداخت وام، تضمین حسن انجام کار، مطالبه دینی و … مورد استفاده قرار می گیرد و البته در نهایت همه این موارد با یک نوع سفته قابل انجام است و انواع سفته با اشکال مختلف در واقع وجود ندارد.

مهمترین کاربردهای سفته:
•    پرداخت کالا در معاملات
•    تضمین اجرای تعهدات
•    تضمین پرداخت اقساط وام
•    استخدام و حسن انجام کار


سفته هم مانند دیگر اسناد تجاری همچون چک قابلیت انتقال دارد و در قوانین سفته در هر صورت امکان انتقال سفته وجود دارد و در صورتی که نامی در سفته ذکر نشده باشد راه انتقال آن این است که حامل آن تغییر کند و سفته در دستان هرکس باشد به او منتقل کند و در صورتی که در سفته نامی هم ذکر شده باشد می توان آن را پشت نویسی کرده و به شخص دیگری انتقال دهد.